Speerpunt 9

We hebben stakeholders actief betrokken in onze ambitie en strategie om alle relevante, vitale, kwetsbare functies voldoende te beschermen.

Vitale en kwetsbare functies vormen de ruggengraat van de samenleving. Het is belangrijk om te weten welke vitale functies kwetsbaar zijn voor klimaatverandering.

Uitval of beschadiging van belangrijke functies door overstroming, wateroverlast, droogte of hitte kan leiden tot ernstige gevolgen voor mens, milieu of economie. Denk daarbij aan functies zoals de energievoorziening, de hoofdinfrastructuur en ziekenhuizen. Doordat uitval van deze belangrijke functies tot ernstige gevolgen kan leiden, noemen we ze vitaal en kwetsbaar. Daarnaast kunnen vitale en kwetsbare functies noodzakelijk zijn om een gebied te herstellen, bijvoorbeeld na een overstroming.

Het Rijk is verantwoordelijk voor het klimaatbestendig en waterrobuust maken van 13 vitale en kwetsbare functies voor 2050 (zie figuur). De (netwerk) beheerders van deze functies brengen hiervoor de kwetsbaarheden in beeld en treffen maatregelen als dat nodig is.

Het is belangrijk om als regio inzicht te hebben in de vraag of functies beschikbaar blijven bij wateroverlast, hitte of een overstroming en wat er gebeurt als zij uitvallen. Hierbij is samenwerking met de veiligheidsregio van groot belang. Klimaatbestendigheid betekent het maken van de juiste keuzes ten aanzien van ruimtelijke inrichtingsvraagstukken maar ook minimaliseren van gevolgschade, mocht toch uitval van functies optreden bij extreme situaties. Door het inzetten van het omgevingsinstrumentarium en kennis van kwetsbare locaties kunnen decentrale overheden ervoor zorgen dat (vitale) nieuwe objecten meteen klimaatbestendig worden ontwikkeld.

Om vitale en kwetsbare functies beter bestand te maken tegen hitte, wateroverlast en overstromingen, is het zaak om de klimaatkwetsbaarheden voor onze regio in beeld te brengen en te analyseren en hierover afspraken te maken met de stakeholders.


Overzicht van nationale vitale en kwetsbare functies conform het deltaprogramma

  • Energie: (a) elektriciteit; (b) aardgas, (c) olie
  • Telecom/ICT: (a) basisvoorzieningen voor communicatie t.b.v. respons bij een overstroming (b) publiek netwerk
  • Waterketen: (a) drinkwater; (b) afvalwater
  • Gezondheid
  • Keren en beheren oppervlaktewater: gemalen
  • Transport: hoofdinfrastructuur
  • Chemisch en Nucleair: (a) chemie; (b) nucleair; (c) Infectueuze stoffen\ Genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s)

Waarom?
DeltaPlan Ruimtelijke Adaptatie: vanaf 2020 klimaatbestendig en waterrobuust handelen.

Hoe:
We hebben de klimaatkwetsbaarheden van de vitale en kwetsbare functies in onze regio in beeld en geanalyseerd (voor hitte, wateroverlast en overstromingen).

Resultaat:
Inzicht in de kwetsbare en vitale functie in de regio Rivierenland en afspraken om deze voldoende te beschermen.

Wie:
Gemeenten, waterschap, provincie, netbeheerders, nutsbedrijven, Rijkswaterstaat, Veiligheidsregio

Wanneer:
2021-2023

Voorbeeld

De provincie Gelderland richt het wegennet zo in dat inwoners en passanten snel en veilig naar hun plaats van bestemming kunnen reizen.

“Klimaatverandering heeft impact op onze infrastructuur. Wateroverlast op wegen bij plotselinge piekbuien bijvoorbeeld, of smeltend asfalt in hete zomers. Dat vraagt om aanpassingen die de negatieve gevolgen helpen voorkomen, daarnaast biedt het ook kansen. Als we bermen aanleggen met bloemen, planten en bomen houden ze meer regenwater vast, zijn ze minder gevoelig voor uitdroging en groeit
de natuurlijke rijkdom in die berm. Kortom we richten ons wegennet meer klimaatbestendig in.

Klimaatbestendige provinciale wegen is één van de vijf thema’s van het Actieplan Klimaatadaptatie van de provincie Gelderland.”

Peter Kerris
Gedeputeerde Klimaatadaptatie Provincie Gelderland